დისტანციური მუშაობის განვითარება და კიბერდანაშაული

13 აპრილს გამოქვეყნებულ ჩვენს ანალიზში ყურადღება გავამახვილეთ იმაზე, რომ მასშტაბური კატაკლიზმების დასრულებისას მსოფლიო ყოველთვის სახეცვლილი გამოდიოდა. ვცდილობდით გვეპასუხა კითხვაზე: როგორი იქნება სამყარო გლობალურ თუ პოლიტიკურ ჭრილში კორონავირუსით გამოწვეული პანდემიის ჩაცხრომის შემდეგ? Covid-19-ს უკვე აქვს მსოფლიოს მრავალ სფეროზე გავლენა. ჩვენმა პროფესიულმა ცხოვრებამაც შეიძლება ნამდვილი რევოლუცია განიცადოს. იძულებითმა იზოლაციამ თავისთავად აიძულა ბევრი დამსაქმებელი მთელი მსოფლიოს მასშტაბით, აემოქმედებინა დისტანციური მუშაობის პრინციპები. ერთი შეხედვით, ექსპერიმენტი შესაძლოა წარმატებულად ჩავთვალოთ, მაგრამ როგორ განვითარდება ეს სფერო პანდემიის დასრულების შემდეგ? ბინის ყიდვისას ან მისი რემონტის პროცესში უნდა გავითვალისწინოთ თუ არა სამუშაო კაბინეტის დაპროექტებაც? რამდენად სარგებლიანი იქნება დისტანციური მუშაობა ჩვენთვის და რაც მთავარია, იქნება თუ არა ეს სისტემა კარგად ორგნიზებული და უსაფრთხო?

გვინდა დისტანციურად მუშაობა

დისტანციური ან ელასტიური მუშაობა საკმაოდ მიმზიდველად ჟღერს. რამდენჯერ მოგვბეზრებია სამსახურში ყოველდღე წასვლა ანდაც რამდენ ჩვენგანს უწევს არც თუ ისე კეთილგანწყობილ ადამიანთა ჯგუფში მუშაობა... ასეთ შემთხვევებში სახლიდან მუშაობის იდეა არც თუ ისე ურიგოდ ჟღერს. ბოლო დროინდელი კვლევები ადასტურებს ფაქტს, რომ საზოგადოების უმეტესი ნაწილი თანახმაა დისტანციურ მუშაობაზე არა მხოლოდ პანდემიის დროს, არამედ მომავალშიც. საერთაშორისო კომპანია Colliers International-ის მიერ ბოლო დროს ჩატარებული კვლევების წინასწარი შედეგების მიხედვით, 25 ქვეყნის 3000 ადამიანიდან 82%-მა აღნიშნა რომ მათთვის დისტანციური მუშაობა მისაღებია მინიმუმ ერთხელ კვირაში იზოლაციის დასრულების შემდეგაც. გამოკითხულთა 53% მიიჩნევს, რომ დისტანციური მუშაობის პროცესში მათი პროდუქტიულობა არ შეცვლილა, 24% კი აღნიშნავს, რომ მუშაობის ეფექტურობა კიდევ უფრო გაიზარდა. გამოკითხულთა მხოლოდ 23% ფიქრობს რომ მათი პროდუქტიულობა შემცირდა. ზემოთ აღნიშნული კვლევები ისევ პროცესშია, შესაბამისად შენც შეგიძლია მიიღო მასში მონაწილეობა ამ საიტზე გადასვლით: https://bit.ly/2WFIuGs. დასრულებული კვლევის შედეგები მაისში იქნება ხელმისაწვდომი.

როგორ გამოიყურება ეს ყველაფერი პრაქტიკაში?

ძალიან რთულია ობიექტურად განვსაზღვროთ მსოფლიოს მასშტაბით ამჟამად დასაქმებულთა რა რაოდენობა ასრულებს თავის სამუშაოს დისტანციურად. სავარაუდოდ მათი რიცხვი არ არის ძალიან მაღალი, წამყვან ადგილებს რაოდენობრივი თვალისაზრისით, რაღა თქმა უნდა, განვითარებული ქვეყნები იკავებენ. მოდით, ევროკავშირის ქვეყნების მაგალითზე ვისაუბროთ. როგორც მიროსლავ ჩიეშელსკი, პოლონელი ანალიტიკოსი, თავის ანალიზში აცხადებს, 2018 წელს ევროკავშირში საშუალოდ 5.2%-მდე დასაქმებული მუშაობდა სახლიდან, ხოლო 8.3 პროცენტი ასრულებდა თავის სამსახურეობრივი მოვალეობის გარკვეულ ნაწილს ამგვარი ფორმით. ყველაზე მაღალი პროცენტული მაჩვენებელი დასაქმებულთა დისტანციური პრინციპით მუშაობისა არის ჰოლანდიასა (14%) და ფინეთში (13.3) ხოლო ბულგარეთსა და რუმინეთში ეს რიცხი ყველაზე ნაკლებია.

საფრთხე და თავდაცვა

მათ დანაშაულს ხელს უწყობს დისტანციური მუშაობის სუსტი ოპერატიული დაცვა, არასაკმარისი კონცენტრაცია, პანიკა და/ან უბრალოდ თანამშრომლების უპასუხისმგებლობა. ქაოსი დამნაშავეთა წისქვილზე ასხამს წყალს. ასე ხდება როგორც ვირტუალურ, ასევე რეალურ ცხოვრებაში. ყველა ამ საჭირბოროტო საკითხის შეჯამებით შემუშავდა სხვადასხვა რეკომენდაცია, რომლის გათვალისწინებით შეგვიძლია დავიცვათ როგორც ჩვენი პირადი, ასევე ფირმის კუთვნილებაში არსებული მრავალი მონაცემი. გაგაცნობთ რამდენიმე მნიშვნელოვან და ყველაზე მარტივად შესასრულებელ რეკომენდაციას:

• გამოიჩინეთ განსაკუთრებული სიფრთხილე უცნობი ადრესატის მიერ ელ. ფოსტაზე გამოგზავნილ შეტყობინებებთან მიმართებაში, განსაკუთრებით მაშინ, თუ ისინი სხვადასხვა სახის პროდუქტს ან განსაკუთრებულ ფასდაკლებას გთავაზობენ.
• არ გახსნათ უცნობი ადრესატის მიერ გამოგზავნილი თანდართული ფაილები და არ გადახვიდეთ ელ. ფოსტაზე გამოგზავნილ ლინკებზე.
• უფრთხილდით ერთმანეთის მსგავს დომენებს, ელექტრონულ ფოსტასა და ინტერნეტ სერვისებზე მოსულ შეტყობინებებში დაშვებულ ორთოგრაფიულ შეცდომებს, ასევე ელ-ფოსტაზე გამოგზავნილი შეტყობინებების უცნობ ადრესატებს.
• დარწმუნდით, რომ უკვეთავთ საქონელს ავთენტური წყაროდან. ამის ერთ-ერთი საშუალებაა, არ გადავიდეთ ელ. ფოსტაში სარეკლამო მიზნით გამოგზავნილ ლინკებზე. კარგი ხერხია შევამოწმოთ სასურველი ფირმა Google-ის საძიებო ველში და სწორედ ამ გვერდის შუამავლობით გადავიდეთ სასურველ ინტერნეტ გვერდებზე.

დისტანციური მუშაობის მომავალი

უდაოა, რომ დისტანციური მუშაობა უახლოეს მომავალში სამსახურეობრივი მოვალეობის უწყვეტად შესრულების საუკეთესო გამოსავალს წარმოადგენს. თავდაპირველად ამ რევოლუციას კარგად განვითარებული ქვეყნები გაივლიან, განსაკუთრებით ეკონომიკურ, ფინანსურ და ინფორმატიკულ სექტორში. დისტანციური მუშაობის ასეთი განვითარება დაკავშირებული იქნება ჩვენი მუშაობის სტილისა და ჩვევების შეცვლასთან და დიდად სავარაუდოა, რომ მოგვიწევს მათთან შესაგუებლად ახალი ტრენინგების გავლაც. ვისწავლეთ და მივეჩვიეთ პირბადის ხმარებასა და ხელების დეზინფიცირებას, ახლა დროა უფრო მეტი რამ გავიგოთ კიბერდანაშაულის შესახებ.

ამჟამად ძალიან ბევრი დაწესებულება თუ სხვადასხვა ბიზნეს ობიექტი საკმაოდ ქაოტურ პირობებში ფუნქციონირებს. ხშირ შემთხვევაში დინსტანციური მუშაობა ხორციელდება შესაფერისი ოპერატიული დაცვის გარეშე. მოკლედ რომ ვთქვათ, მომავალი ინფორმაციული ტექნოლოგიების სპეციალისტებს ე.წ. აიტიშნიკებს ეკუთვნით. ფირმაში სპეციალური განყოფილების არსებობა, რომელიც მონიტორინგს გაუწევს ინფორმაციულ სისტემებს და დაიცავს მონაცემებს კიბერშეტევებისგან, მნიშვნელოვანი რგოლი იქნება ფირმის უსაფრთხოებაში.

როგორც ანალიტიკოსი მიროსლავ ჩიეშიელსკი აღნიშნავს: ელასტიური დისტანციური მუშაობა მოითხოვს განსხვავებული სტილის კოორდინაციას, კონტროლს, მოტივაციასა და კომუნიკაციას, ანუ საჭიროებს საქმიანობის წარმოების ახალი სტრუქტურის შექმნას. ეს პროცესი ასევე მოითხოვს ახალ გადამზადებასა და ტრენინგებს ვირტუალური ფორმით ჯგუფური მუშაობის საკითხებზე.

დისტანციურმა მუშაობამ შეიძლება დაგვაკარგვინოს უნარი ერთმანეთისგან გავმიჯნოთ პროფესიული და ოჯახური ცხოვრება. სახლში ყოფნის დროს მუდმივად მოგვიწევს ვიყოთ პროფესიულ მზადყოფნაში. ეს ფაქტორი შეიძლება გამოყენებული იყო დამსაქმებლის მიერ მოსთხოვოს თავის დასაქმებულს უფრო მეტად იყოს მის განკარგულებაში. ეს ფაქტი შესაბამისად აისახება ოჯახურ ურთიერთობებზეც. ამავდროულად ფსიქოლოგებს გაუჩნდებათ ახალი განზომილება ფსიქოანალიზისთვის...

ბაზარზე გამოჩნდება ახალი ტიპის ავეჯი. დღესაც კი შეიძლება შევხვდეთ აქტიური სავარძლის რეკლამას, რომელიც განკუთვნილია დისტანციურად მომუშავე ადამიანებისთვის და რომელიც ხელს უწყობს ე.წ. აქტიურ ჯდომას. აქტიური ჯდომა, ხშირად დინამიურ ჯდომადაც მოხსენიებული, აიძულებს კუთნების გარკვეულ ნაწილს იყოს მუდმივად ჩართული ჯდომის პროცესში. შეიძლება ნიშნავდეს ეს იმას, რომ იმაზე ნაკლებად ვიმოძრავებთ ვიდრე ახლა?

დისტანციური მუშაობა არის შანსი უნარშეზღუდული ადამიანების უფრო მეტი გააქტიურებისაც. უნდა ველოდოთ თუ არა ამ სოციალურ ფენაში დასაქმებულთა რიცხვის ზრდას?

დისტანციური მუშაობის მომავალი განვითარება არსებული ფაქტია. უმეტესობა ჩვენგანი ამისთვის ფსიქოლოგიურად მზად არის, მაგრამ შესამჩნევად ნაკლები რაოდენობის დამსაქმებელია ამ პროცესისთვის ტექნიკურ მზადყოფნაში. საინფორმაციო ტექნოლოგებისაა ახლა ბურთი და მოედანი. ყველაზე მეტად მობილური და კარგად დაცულნი გამოვლენ ამ კრიზისიდან გამარჯვებულნი. რა ბედი ელით დანარჩენებს? იქნებ აქაც რევოლუცია და ახალი რეალობა გველის წინ, რეალობა, სადაც ამჟამინდელი დამსაქმებლები როლებს შეიცლიან და დასაქმებულები გახდებიან...

ქშიშტოფ ლუკიანოვიჩი